Dawno, dawno temu w miejscu, gdzie rzeka Krępianka wpływa do Wisły, był niewielki gród nazywany przez mieszkańców Cem – od imienia córki króla Bolesława, który nim rządził. Król miał tylko jedną córkę – złotowłosą, o błękitnych oczach księżniczkę Cem. Była piękna i radosna, kochała zwierzęta i ptaki. Nadeszła pora jej zamążpójścia, dlatego też król Bolesław ogłosił konkurs o jej rękę.

Nikt nie wie, kiedy na tereny dzisiejszego Zdziwója przybył leśniczy i skąd pochodził. Został tu przysłany przez Konrada Mazowieckiego, by zarządzać jego włościami. Miał osiedlić się pomiędzy gęstymi borami, nad bijącym źródłem rzeki Ździwójki, pośród nieprzebytych bagien. Razem ze Zdziwujem przybyła tu jego rodzina: matka, żona, czterech synów i córka.

W dawnym wieku Słowiańskie plemiona, żyły w dobrobycie i zgodzie ze sobą, zamieszkując dalekie kraje. Na ich czele stali, mężni bracia: Lech, Czech i Rus.

W podhalańskiej wiosce zwanej Białym Dunajcem mieszkał niegdyś chłop Wojtek, który był chłopem dobrym i pracowitym. Zawsze solidnie wykonywał swoje obowiązki zarówno te, które czekały go w polu, jaki i te w lesie. Jednak w okolicy krążyły o nim dziwne pogłoski. Mówiono, że był on nieco dziwny, jakiś taki niezaradny i jakby głupi. Codziennie przekonywała się o tym jego żona Jaśka z Murzasichla.

Legenda ta pochodzi  z czasów, kiedy Tatry były porośnięte gęstą, nieprzebraną puszczą. Trudny dostęp do tych obszarów skutecznie blokowały osadnictwo. Jedyne osady na tych ziemiach, znajdowały się w dolinie rzek Białego i Czarnego Dunajca. Mimo iż, puszcza tatrzańska, była bogata w owoce leśne, zwierzęta  i ryby, zapuszczali się w nią jedynie myśliwi.

Odległe to były czasy, kiedy podlaskie tereny zarastały bezkresne puszcze a ludźmi można było spotkać jedynie w niewielu osadach. W jednej z takich osad żył rybak wraz z żoną i córką Wingryną. Młoda, piękna dziewczyna, kochała jeziora, a każdą wolną chwilę spędzała nad jego brzegiem. Często też przyglądała się klasztorowi, który stał na niewielkim półwyspie.

Jest w Polsce takie miasto, któremu sławę i rozgłos przyniosły pierniki - tym miastem jest Toruń. Właśnie tam od dawien dawna powstają najpyszniejsze i najpiękniejsze pierniki, które do dzisiaj są chlubą owego miasta. Nie wiadomo kto i kiedy zmieszał żytnią mąkę z miodem i przyprawami korzennymi.  Może stało się to przez przypadek, a może jak mówi legend pomogła pszczoła.  

Na wschodzi Polski, w malowniczym regionie jakim jest Roztocze, znajduje się wioska zwana Brzeziny. W miejscowości tej w dawnych czasach, doszło do tragedii, która stała się przyczyną budowy figury św. Mikołaja. Wszystko to za sprawą biednego chłopa, który mimo przestrogi nie usłuchał bliskich. Za co zapłacił największa karę , jaką jest własne życie.

Był czas, kiedy nasz kraj porastała dzika i niezmierzona puszcza, porośnięta świerkami, dębami, sosnami, i wieloma gatunkami dziś nieznanych roślin. Wówczas puszcze te dawały schronienie dzikim zwierzętom i ptactwu. Z czasem jednak te dziewicze tereny przyrody zaczął zasiedlać człowiek. Wznoszono, chaty, potem wioski, następnie karczowany lasy, hodowano zwierzęta i uprawiano rolę.