Skip to main content

Kazimierz I Odnowiciel

Kazimierz Odnowiciel - obraz Jana Matejko

Po śmierci Mieszka II, na ziemiach Polskich następuje ogromny chaos. Od 1034 do 1039 roku, panuje bezkrólewie. Następują bunty chłopów i mieszczaństwa, oraz nawrót pogaństwa.

Niszczono kościoły, zabijano biskupów, księży i możnowładców.  Na Mazowszu powstaje odrębne państwo pod dowództwem Miecława, byłego cześnika Mieszka II. W między czasie od kraju Polan odrywa się Pomorze Gdańskie. Osłabione państwo, stało się łakomym kąskiem dla sąsiednich mocarstw. W 1038 roku Brzesław I, książę Czech najeżdża na Polskę, grabiąc i niszcząc grody, które napotkał po drodze. Dociera do Gniezna, skąd zabiera relikwie św. Wojciecha. Dodatkowo Brzesław przejmuje władzę na Śląsku i przyłącza go do Czech. Od 1026 roku do 1034 Kazimierz przebywał w klasztorze, stąd jego przydomek Mnich. Zdobył tam jednak niezbędne wykształcenie, które pomogło mu zjednoczyć zniszczony kraj. W 1034 roku zaraz po objęciu tronu musiał uchodzić z Polski, skąd udał się na Węgry. Tam został pojmany przez Stefana I Świętego i więziony do 1038 roku. Wtedy to na tronie węgierskim zasiada Piotr I Orseolo, który uwalnia Kazimierza i daje mu 100 zbrojnych, by mógł wyruszyć na dwór cesarski do Saksonii.

Kazimierz Odnowiciel - Powrót do Polski i walka o tron

W 1039 roku otrzymawszy zbroje wsparcie od Niemców w liczbie 500 zbrojnych Odnowiciel powraca do Polski. Osiada nad Odrą, skąd rozpoczyna odnawianie państwa polskiego. W pierwszej kolejności zajmuje ziemie wielkopolską i ziemie krakowską. Ze względu na zniszczenie Gniezna i Poznania, Kazimierz za nową siedzibę obiera sobie Kraków.

Powrót Kazimierza Odnowiciela do Polski - obraz Wojciecha Gersona

Rok później bierze ślub z Dobroniegą Marią, siostrą Jarosława Mądrego. Jednocześnie nawiązuje z Jarosławem układ przeciw Macławowi władcy Mazowsza. Jarosław Mądry wspierany przez Kazimierza dwukrotnie próbuje podbić Mazowsze najpierw w 1041 roku, potem w 1043. Do ostatecznej bitwy, w której główną role odgrywał Kazimierz a Jarosław był jedynie wspomagającym dochodzi  w 1047 roku, nad rzeką Bugiem. W bitwie tej swoje życie kończy Macław. Wschodnia część Mazowsza wraz z grodami Brześć i Drohiczyn przypada Jarosławowi. Pozostałe tereny zajmuje Kazimierz.

Mapa Polski za panowania Kazimierza Odnowiciela

Mapa Polski za panowania Kazimierza Odnowiciela - lata 1039-1054

Zajęcie Mazowsza nie zaspokaja ambicji Odnowiciela, który w 1050 roku atakuje i podbija Śląsk, za co Brzesław, książę czeski oskarża go przed Cesarzem Henrykiem III. Kazimierzowi udaje się uniknąć wojny, Henryk zajęty wewnętrznymi sprawami państwa, godzi się być arbitrem pomiędzy dwoma władcami. W 1054, w Kwedlinburgu dochodzi do spotkania Kazimierza, Brzesława i Henryka III. Ostatecznie Śląsk zostaje przyłączony do Polski, za co władcy czeskiemu, należy płacić trybut w wysokości 500 grzywien srebra i 30 grzywien złota.  Kazimierz Odnowiciel umiera w 1054 roku. Kraj pozostawiony mu przez ojca, był państwem osłabionym. Kazimierzowi nie udaje się przywrócić Polsce świetności, jaką miała za panowania Bolesława Chrobrego. Doprowadza jednak do połączenia rozbitych krain i umacnia władzę centralną.