Skip to main content

Zygmunt Stary

Zygmunt Stary - obraz Jana Matejko

Zygmunt Stary urodził się pierwszego stycznia 1467 roku. Był synem Kazimierza Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki. W 1506 roku został królem Polskim i wielkim księciem litewskim.

W 1512 roku ożenił się z siostrą króla węgierskiego Barbarą Zapolyą, drugą jego żoną została w 1518 roku włoska księżniczka Bona Sforza. Z tego drugiego małżeństwa narodził się Zygmunt, przyszły król polski. Zygmunt Stary w 1498 roku przejął księstwo głogowskie, a trzy lata później także księstwo opawskie. W 1504 roku został namiestnikiem Łużyc i Śląska, ale po koronacji na króla Polski musiał zrezygnować z księstw śląskich.

Zygmunt Stary - wzmocnienie Polski i pokonanie Zakonu Krzyżackiego

Prowadził wojny z Moskwą, a żeby zapobiec niebezpiecznemu sojuszowi moskiewsko-habsburskiemu, zgodził się na liczne ustępstwa na rzecz Habsburgów. Wynikiem tej polityki było zawarcie układu w 1515 roku, podczas zjazdu wiedeńskiego. Na mocy układu sukcesja na tronie czeskim i węgierskim miała następować poprzez małżeństwa dynastyczne. Ponieważ Wielki Mistrz Zakonu Albrecht Hohenzollern odmówił złożenia królowi polskiemu hołdu, Zygmunt Stary zaczął wojnę z krzyżakami. W 1521 roku zawarto czteroletni rozejm. W 1525 roku Albrecht Hohenzollern, książę świeckiego państwa pruskiego, złożył hołd lenny przed królem w Krakowie. Po roku do terytorium Polski włączono Mazowsze, korzystając z tego, że zmarło dwóch ostatnich Piastów mazowieckich, Stanisława i Janusza III.

Hołd Pruski R.P. 1525 - obraz Jana Matejko

Hołd Pruski R.P. 1525 - obraz Jana Matejko

Zygmunt Stary sprzeciwiał się Reformacji, ale mocno wspierał rozwój sztuki renesansowej w Polsce. Dzięki niemu przebudowano zamek na Wawelu i postawiono Kaplicę Zygmuntowską.

Zawieszenie dzwonu Zygmunta na wieży katedry w R.P. 1521 w Krakowie - obraz Jana Matejko

Zawieszenie dzwonu Zygmunta na wieży katedry w R.P. 1521 w Krakowie - obraz Jana Matejko

Za czasów Zygmunta Starego rosła pozycja średniej szlachty, co zaowocowało rokoszem pospolitego ruszenia pod Lwowem w 1537 roku, co zmusiło króla i senat do ustępstw na rzecz zbuntowanych. Zygmunt Stary zmarł 1 kwietnia 1548 roku i został pochowany w wawelskiej katedrze.