Wydarzenie, które miało wpływ na założenie Złotnik Lubańskich miało miejsce po zakończeniu wojny trzydziestoletniej. Zniszczone i osłabione Cesarstwo Rzymskie straciło ponad połowę swojej ludności, również Królestwo Czech mocno ucierpiało na skutek późniejszej zarazy. Na zamku Czocha panował wówczas Christophe von Nostitz, który był dziedzicem przyległych dóbr.

W czasach kiedy człowiek żył jedynie z pracy swoich rąk, wielu górników pracowała w śląskich kopalniach. Całymi dnami odłupywali kilofami węgiel, ładowali do wagoników, aby wyładowane po brzegi wepchać na samą górę. Praca ta był ciężka, żmudna i nade wszystko niebezpieczna. Zdarzało się, że węgiel osunął się na górników zasypujących ich żywcem. Nie raz też gasło światło oświetlające drogę na powierzchnię.

Działo się to dawno temu. Na brzegu Wisły żyły, uszczęśliwiając ludzi, Wiły które były piękne jak syreny. Każdy ból ,każdy smutek i wszystko co trapiło ludzkie dusze ginęło, gdy Wiły zaczynały śpiewać. Nimfom nie oparł się nawet książę solecki – Solemir. Pewnego dnia książę dowiedział się o Wiłach. Postanowił je zobaczyć. W tym celu udaje się nad Wisłę. Po drodze spotyka mieszkańców i pyta ich:

Zanim szczepy połączyły się w plemiona, a plemiona w państwa. Na Mazowszu porośniętym nieprzebranym borem, znajdowały się nieliczne osady.

Od niepamiętnych wieków Kaszubi, jako że lud to religijny, co roku udawali się gromadnie do Gdańska na odpust świętego Dominika. Dawniej pielgrzymki te były obchodzone niezwykle religijnie a i na samym odpuście dużo się modlono. W pobożnym przeżyciu odpustu pomagały nauki ojców dominikanów, którzy zostali określeni mianem kaznodziejów.

Jest w Polsce takie miasto, któremu sławę i rozgłos przyniosły pierniki - tym miastem jest Toruń. Właśnie tam od dawien dawna powstają najpyszniejsze i najpiękniejsze pierniki, które do dzisiaj są chlubą owego miasta.

Na południu Wielkopolski, tuż na styku krajów Polan i Wiślan, mieszkali dwaj bracia, Byd i Gost. Byli nie tylko dobrymi rzemieślnikami ale i kupcami. Ludzie powiadali, że potrafili sprzedać kamień jako chleb.

W dawnych czasach, zanim plemiona słowiańskie połączył Mieszko I, na wzgórzu wawelskim, wyrósł gród, którym władał zacny Król Krak.

Podczas wojny trzydziestoletniej, Śląsk był wielokrotnie łupiony przez wszystkie armie. Niejednokrotnie rabunku dokonywali wysoko postawieni dowódcy i generałowie. W armii szwedzkiej dowodził, człowiek o złej sławie, który nawet biedakom nie przepuścił i odbierał to co posiadali.  Generał ten choć waleczny w boju, również kiedy trwał pokój lubił pastwić się nad miejscową ludnością.

Wieki temu góra Horodyszcze porośnięta była bujnymi lasami liściastymi. W X wieku niedaleko tej góry zaczęli przybywać osadnicy. Zbudowali oni małą wioskę, z czasem wioska rozrosła się w gród. Kiedy na teren ów przybyła wiara chrześcijańska, ludzie poczęli niszczyć pogańskie miejsca kultu i budować świątynie.  Wierzono, że kościoły strzegą wioski przed złymi duchami.

Na dolnym śląsku żyła uboga wdowa, która miała dziewięć córek.  Dziewczęta był bardzo piękne, tak że gdy tylko gdzieś pojawiła się jedna z nich, prawie natychmiast rozmawiano o jej niezwykłej urodzie. Córki wdowy wykorzystywały swój wygląd na każdym kroku. Gdy tylko tylko musiały coś zrobić, natychmiast prosiły miejscowych chłopców o pomoc, a Ci wyręczali je skrupulatnie. Wdowa ciężko pracowała aby utrzymać tak liczną gromadę, dziewczęta tego nie doceniały nie tylko nie pomagając jej, ale też często utrudniały życie.

Legenda ta pochodzi  z czasów, kiedy Tatry były porośnięte gęstą, nieprzebraną puszczą. Trudny dostęp do tych obszarów skutecznie blokowały osadnictwo.

Ziemie polskie przez wieki były celem najazdy hord tatarskich, lud ten miłujący się w wojaczce wykorzystywał każdy moment osłabienia Polski, aby rabować, grabić i brać w niewolę ludzi i zwierzęta.

Historia ta wydarzyła się we wsi Zdroje. Opowiada o mężczyźnie oraz kobiecie, którym do pełni szczęścia brakowało potomstwa. Dzieciątka, które wypełniłoby pustkę w ich ubogiej chatce. Małżeństwo nie należało do majętnych ludzi. Żyli z ciężkiej pracy, dlatego w ich domu nigdy nie zabrakło chleba.

W XVI wieku, w Bolkowie żyła młoda dziewczyna imieniem Irena. Pochodziła ze znamienitej rodziny szlacheckiej o polskich korzeniach, nic więc dziwnego że  było to dziewczyna o niespotykanej urodzie. Wielu bogatych młodzieńców z Cesarstwa, Polski i Czech wyjeżdżało do Bolkowa aby starać się o rękę pięknej Ireny. Dziewczyna skrycie kochała miejscowego młodzieńca, który gorąco odwzajemniaj jej miłość.