Term Definition
Adamaszek

Jest to bardzo kosztowna tkanina o wzorzystych, jedno bądź dwu kolorowych motywach, które kontrastują swą matową strukturą z lśniącym jedwabiem.

Aksamit

Tkanina o jednolitym lub wzorzystym motywie z krótką okrywą włókienną. Materiał ten jest wytwarzany z jednego lub z połączenia dwóch surowców np. jedwabiu, lnu, bawełny, wełny.

Alpaka

Jest to sprężysty materiał półbawełniany o błyszczącym wyglądzie. Najczęściej tkanina ta jest gładka, zdarza się jednak w wersji w podłużne prążki czy wzory. W Polsce znana jest od XVIII wieku natomiast na zachodzie Europy wytwarzana była już w XVII wieku.

Atłas

Tkanina o gładkim lub wzorzystym motywie, błyszcząca z jednej strony. Materiał ten jest jedwabny lub półjedwabny.

Bajorek

Element zdobniczy haftów, wykonany ze złoconego lub posrebrzanego kawałka drutu, mający kształt rureczki.

Barchan

Jest to materiał półwełniany, znacznie grubszy od flaneli. Posiada n bawełnianą osnowę. Tkanina ta dla uzyskania puszystości struktury jest jednostronnie drapana. materiał ten jest barwiona, tkana kolorowo bądź drukowana.

Batyst

Jest to cienka, miękka i gładka tkanina uznawana za najdelikatniejszą. Wytwarzana jest z przędzy bawełnianej lub lnianej. Materiał ten jest pastelowy, jednobarwny bądź drukowany.

Bordiura

Są to motywy dekoracyjne, które obramowują tkaninę lub chustę ze wszystkich jej boków.

Brokat

Określenie dla tkaniny o wzorzystych motywach w której występuję srebrna lub złota metalowa nić.

Bryt

Jest to materiał o różnej długości, w zależności od rodzaju tkaniny. W przypadku fabrycznych od 70 do 150 cm, natomiast samodziałowych około 70 cm.

Haft angielski

Haft płaski o motywach roślinnych, oraz ażury obszyte ściegiem wałeczkowym.

Haft atłasowy

Haft dziergany gęstym ściegiem, układanym jeden przy drugim aby całkowicie zasłonić tło. Wykonywany jest nićmi o kolorze identycznym jak tkanina.

Haft koralikowy

Jest on wykonany przy użyciu różnorodnych, szklanych koralików. Zaznaczony na tkaninie kontur motywu wypełniony jest nawleczonym na nić koralikami.

Haft krzyżykowy

Haft wyszywany ściegiem krzyżowanym, na tkaninie o splocie płóciennym, tworzony przez dwie nitki przecinające się pod różnymi kątami.

Haft płaski

Haft ten wykonywany jest nicią białą, kolorową lub metalową bezpośrednio na materiale bez podkładu.

Haft Richelieu

Jest to rodzaj haftu wycinanego w materiale tzw ażurowego. Wykonywany jest on po części na tkaninie jednak część tego hatu wystaje ponad materiału. Haft ten składa się z motywów kwiatowych.

Haft tkacki

Ornament, na materiale lnianym o płóciennym splocie, który przypomina haft jednak wykonany został metodą tkacką.

Koronka igłowa

Jest to koronka wyszywana igłą na siatkowym podłożu. Posiada charakterystyczne, ażurowe, wypukłe wzory.

Koronka szydełkowa

Jest to koronka wykonana szydełkiem. Do jej wykonania używa się rozmaitych nici o różnych rozmiarach, kolorach i strukturach.

Koronki klockowe

Są to koronki wyszywane na poduszeczce z naniesionym już szablonem. Zarówno wzory jak i tło wyszywane są równocześnie po przez nanoszenie szpuleczek z nawiniętą nicią czyli tzw. klocków.

Krój kontuszowy

Jest to charakterystyczny w sukmanach krój pleców, tworzony z kawałka tkaniny po którego bokach podoszywane są płaty materiału ułożone w fałdy lub mające kloszowy kształt. 

Krój poncho podłużnego

Jest to duży płat materiału składany wzdłuż, tworzący zarówno przód jak i tył poncha bez użycia szwów na ramionach. W środkowej części poncha wycięty jest otwór na głowę.

Krój poncho poprzecznego

Poncho zrobione z płata materiału składanego wzdłuż, nie posiadające szwów na ramionach.

Krój przyramkowy

Koszule o tym kroju pozszywane są z kawałków materiału o kwadratowym lub prostokątnym kształcie.

Krzyżyk istebniański

Jest to rodzaj haftu, który wykonywany jest zawsze od strony prawej do lewej tworząc rzędy. Nici w tym hafcie przecinają się i tworzą charakterystyczne krzyżyki. Jest to wyjątkowy haft, gdyż jako jedyny charakteryzuje się zahaftowanym w całości tłem i białym, pozostałym na tkaninie wzorem.

Mulina

Bawełniana nić używana do haftowania, posiada matową strukturę.

Nadołek

Część koszuli damskiej, znajdująca się na samym dole, która uszyta jest z gatunkowo gorszej jakości samodziału lnianego.

Pajetki

Różnokolorowe blaszki w kształcie serc, liści gron winogrona, rozetek i kwiatków. Używane do uzupełniania haftów lub jako samodzielną ozdobę tworzącą motywy haftu.

Przyramki

Kawałki tkaniny łączące na ramionach tył i przód koszuli. Pod pachami koszuli wszyty jest klin. Wszystkie te kawałki materiału łączy przyszyty rękaw.

Snutki

Jest to jeden z rodzajów wycinanego haftu ażurowego. Wykonuje się go przed wycięciem materiału. Motywy tego haftu są dziergane lub haftowane połączonymi ze sobą, długimi nićmi.

Słup

Kawałek materiału o wąskim, prostokątnym kształcie, tworząc na całej długości sukmany środkową część jej tyłu.

Żaden utwór zamieszczony w Portalu PolskaTradycja.pl (www.polskatradycja.pl) nie może być powielany i rozpowszechniany lub dalej rozpowszechniany w jakikolwiek sposób na jakimkolwiek polu eksploatacji w jakiejkolwiek formie, włącznie z umieszczaniem w Internecie, bez zgody właściciela serwisu.

Prośbę o zgodę należy kierować do Redakcji Portalu na adres redakcja(at)polskatradycja.pl. Zgoda udzielana jest w formie pisemnej lub elektronicznej.

Rozpowszechnianie utworów, po uzyskaniu zgody, możliwe jest tylko pod warunkiem podania bezpośrednio pod publikowanym utworem informacji o źródle pochodzenia (polskatradycja.pl) oraz odnośnika do strony źródłowej (link z atrybutem rel=”follow”). Niniejsza klauzula nie dotyczy użytkowników Portalu, linkujących utwory zamieszczone w Portalu w mediach społecznościowych.